📍 Başlangıç:
Hikâye, bir şeftali çekirdeğinin anlatımıyla başlar. Çekirdek, bir şeftali meyvesinin içinden çıkmıştır ve çöpe atılmıştır. Ancak orada kalmak istemez; yaşamak, büyümek ve bir ağaç olmak ister. Bu, onun bir hayalidir.
🪹 Doğayla Mücadele:

• Çekirdek, toprağa düşer ama burada da mücadele başlar.
  
• Üzerine basılabilir, kuşlar tarafından yenebilir, kuruyabilir...
  
• Ancak bir gün, bir çocuk onu bulur ve annesinin öğrettiği gibi onu toprağa eker.
  

• Çekirdek toprakta yeşermeye başlar.
  
• Rüzgâr, güneş, yağmur ve toprak onun dostu olur.
  
• Bu süreçte doğanın nasıl çalıştığını, büyümenin sabır ve zaman gerektirdiğini öğreniriz.
  

• Zaman geçer, çekirdek artık genç bir ağaç olmuştur.
  
• Meyve vermeye başlar ve üzerinde birçok şeftali büyür.
  

• Şeftalileri insanlar yer.
  
• Onların içindeki çekirdekler başka yerlere atılır, bazıları toprağa düşer.
  
• Böylece tek bir çekirdekten binlerce şeftali ağacı doğar.
  
• Bu da kitabın adını ve temel mesajını açıklar:
  "Bir şeftali, bin şeftali olabilir."
  

• Bir çekirdeğin ağaca dönüşmesi kolay değildir; sabır, emek ve zaman ister.
  
• Doğada her şey bir çaba sonucudur.
  

• Her canlının yaşama ve çoğalma hakkı vardır.
  
• Toprak, su, güneş gibi doğal unsurlar yaşam için iş birliği içindedir.
  

• Şeftali ağacı meyvelerini insanlara verir.
  
• İnsanlar bu nimeti paylaşır, çekirdekleri eker veya atar; böylece döngü devam eder.
  

• Okuyucudan düşünmesi istenir: "Yediğimiz meyvelerin içindeki çekirdekler neden yok oluyor?"
  
• “Biz bir çekirdeği yaşatabilir miyiz?”
  

1. "Felâtun Bey ile Râkım Efendi" romanının yazarı kimdir?
   A) Recaizade Mahmut Ekrem
   B) Ahmet Mithat Efendi
   C) Namık Kemal
   D) Halit Ziya Uşaklıgil
   
2. Roman hangi edebi dönemde yazılmıştır?
   A) Servet-i Fünun
   B) Cumhuriyet Dönemi
   C) Tanzimat Dönemi
   D) Fecr-i Ati
   
3. Felâtun Bey’in babasının mesleği nedir?
   A) Tüccar
   B) Subay
   C) Memur
   D) Öğretmen
   
4. Râkım Efendi çocukken hangi durumu yaşamıştır?
   A) Saraya alınmıştır
   B) Avrupa’ya gönderilmiştir
   C) Yetim kalmıştır
   D) Paşa oğlu olmuştur
   
5. Râkım Efendi geçimini neyle sağlar?
   A) Devlet memurluğu
   B) Çiftçilik
   C) Tercümanlık ve özel dersler
   D) Ticaret
   
6. Felâtun Bey’in en belirgin olumsuz özelliği nedir?
   A) Fazla kitap okuması
   B) Aşırı dindarlık
   C) Gösteriş merakı ve sorumsuzluk
   D) Sessizlik ve içine kapanıklık
   
7. Râkım Efendi'nin âşık olduğu kişi kimdir?
   A) Gülnihal
   B) Ayşe
   C) Jozefin
   D) Fatma
   
8. Jozefin’in Râkım ile evlenebilmesi için yaptığı şey nedir?
   A) Türkçe öğrenir
   B) Müslüman olur
   C) Ailesinden kaçar
   D) Eğitim alır
   
9. Felâtun Bey sonunda nasıl bir duruma düşer?
   A) Zenginleşir
   B) Paşa olur
   C) Avrupa’ya gider
   D) Sefil ve itibarsız hale gelir
   
10. Romanın genel olarak vurguladığı tema nedir?
    A) Aşkın gücü
    B) Batı’nın üstünlüğü
    C) Doğu-Batı sentezi ve yanlış Batılılaşma
    D) Dini değerlerin önemi
    

1. Râkım Efendi’nin Batı kültürüne yaklaşımı nasıldır?
   A) Tamamen reddeder
   B) Sorgulamadan benimser
   C) Yüzeysel olarak taklit eder
   D) Faydalanılacak yönlerini alır
   
2. Felâtun Bey’in Batı hayranlığı hangi açıdan eleştirilir?
   A) Bilimsel yaklaşımı nedeniyle
   B) Yüzeysel ve bilinçsiz olması nedeniyle
   C) Dinî nedenlerle
   D) Vatan sevgisinden dolayı
   
3. Romanın anlatıcısı nasıldır?
   A) Kahraman anlatıcı
   B) İlahi (tanrısal) bakış açısı
   C) Gözlemci anlatıcı
   D) Birinci tekil kişi
   
4. Ahmet Mithat Efendi romanında sık sık ne tür müdahaleler yapar?
   A) Şiir eklemeleri
   B) Tiyatro sahneleri
   C) Öğretici açıklamalar
   D) Karakterlerin iç dünyasını görmezden gelme
   
5. Felâtun Bey’in davranışları toplumda nasıl karşılanır?
   A) Saygı görür
   B) Alay ve küçümseme ile
   C) Örnek alınır
   D) Takdir edilir
   
6. Jozefin’in dönüşüm süreci neyin sembolüdür?
   A) Kadın özgürlüğü
   B) Aşkın evrenselliği
   C) Kültürel uyum ve Doğu-Batı sentezi
   D) Batı'nın üstünlüğü
   
7. Râkım Efendi'nin başarısının temelinde ne vardır?
   A) Şans
   B) Ailesinin zenginliği
   C) Çalışkanlık ve eğitim
   D) Batılı görünüm
   
8. Felâtun Bey'in eğlence hayatı neye yol açar?
   A) Saygınlığa
   B) Başarıya
   C) Maddi ve manevi çöküşe
   D) Evlenmesine
   
9. Romanın dili nasıldır?
   A) Tamamen sade ve halk dili
   B) Arapça ve Farsça ağırlıklı
   C) Fransızca yazılmış
   D) Yarı sade, okuyucuya açıklamalarla yön veren
   
10. Bu roman, genel olarak neyi öğretmeye çalışır?
    A) Alafranga yaşamanın erdemini
    B) Aşkın din tanımadığını
    C) Batı kültürünün her şeyden üstün olduğunu
    D) Gerçek aydın olmanın çalışma, denge ve ahlakla mümkün olduğunu
    

1. B
   
2. C
   
3. C
   
4. C
   
5. C
   
6. C
   
7. C
   
8. B
   
9. D
   
10. C
    
11. D
    
12. B
    
13. B
    
14. C
    
15. B
    
16. C
    
17. C
    
18. C
    
19. D
    
20. D
    

"Felâtun Bey ile Râkım Efendi" Ahmet Mithat Efendi tarafından 1875 yılında yazılmış, Tanzimat döneminin önemli romanlarından biridir. Bu eser, doğu-batı çatışması, yanlış batılılaşma, ahlak ve eğitim gibi konuları işler. Roman iki ana karakterin yaşam tarzları üzerinden, okuyucuya ahlakî ve toplumsal bir ders vermeyi amaçlar.
Aşağıda ayrıntılı bir özet bulabilirsin:

• Felâtun Bey: Batı’yı yüzeysel taklit eden, lükse düşkün, tembel, gösteriş meraklısı, Fransızca bilen ama kültürel birikimi olmayan bir Osmanlı gencidir. Babasının mirasını çarçur eden bir tiptir.
  
• Râkım Efendi: Doğu ve Batı’yı dengeli biçimde özümsemiş, çalışkan, ahlaklı, kültürlü, kendi emeğiyle yükselen bir gençtir. Fransızcayı iyi bilir ve mesleğinde başarılıdır.
  
• Josephine: Râkım’ın evlat edindiği ve sonra âşık olup evlendiği genç bir Fransız kızıdır.
  
• Canan Hanım: Felâtun Bey’in gönlünü kaptırdığı kadındır ama onunla mutlu bir ilişki kuramaz.
  
• Mihrap ve Mihrace: Felâtun Bey’in takıldığı, onun parasıyla yaşayan gayrimüslim kadınlardır.
  

• Babası Mustafa Meraki Efendi, batı kültürüne meraklı ama yüzeysel bilgili bir adamdır. Oğluna da bu anlayışla eğitim verir.
  
• Felâtun Bey, Fransızca öğrenir ama klasik doğu eğitimi almaz. Temel bilimlerden uzak, ahlaki değerlerden yoksun bir şekilde yetişir.
  
• Babasının ölümünden sonra büyük bir miras kalır, ama bunu hovardalıkla tüketir.
  
• Batılı görünmek uğruna gereksiz harcamalar yapar, her gün yeni elbiseler alır, alafranga hayatı taklit eder.
  
• Mihrap ve Mihrace adlı iki kadınla vakit geçirir, bu kadınlar onu maddi olarak sömürür.
  
• En sonunda parasız kalır ve hayatı altüst olur.
  

• Küçük yaşta yetim kalmış, çalışkanlığı ve zekâsıyla kendi hayatını kurmuştur.
  
• Medrese eğitimi almış, Arapça ve Farsça bilir; aynı zamanda Fransızcayı da öğrenmiştir.
  
• Tercümanlık yaparak para kazanır, aynı zamanda edebiyatla ilgilenir.
  
• Bir gün Fransız bir ailenin küçük kızına özel ders verirken, bu ailenin küçük kızını (Josephine) evlat edinir.
  
• Josephine’i İslami değerlere göre yetiştirir. O da Râkım’a hayran olur ve sonunda evlenirler.
  
• Ahlaki değerlere bağlı, modern ve geleneksel bilgiyi harmanlamış bir hayat yaşar.
  

• Felâtun Bey, yanlış batılılaşmanın ve tembelliğin kurbanı olur; sefalet içinde yaşar.
  
• Râkım Efendi ise bilgi, ahlak ve çalışkanlık sayesinde hem mutlu bir aile kurar hem de toplumda saygın bir yer edinir.
  

? "Araba Sevdası" Çoktan Seçmeli Sorular

1. "Araba Sevdası" romanının yazarı kimdir?
   A) Namık Kemal
   B) Halit Ziya Uşaklıgil
   C) Recaizade Mahmut Ekrem
   D) Şemsettin Sami
   
2. Romanın başkahramanı kimdir?
   A) Süleyman Efendi
   B) Periveş Hanım
   C) Bihruz Bey
   D) Mahir Bey
   
3. Bihruz Bey’in aşık olduğu kadın kimdir?
   A) Azime Hanım
   B) Periveş Hanım
   C) Melek Hanım
   D) Latife Hanım
   
4. Bihruz Bey, Periveş’i ilk kez nerede görür?
   A) Deniz kenarında
   B) Çarşıda alışveriş yaparken
   C) Parkta yürüyüşte
   D) Faytonla gezinti sırasında
   
5. Bihruz Bey’in hizmetkarı kimdir?
   A) Mehmet Ağa
   B) Süleyman Efendi
   C) Hamdi Bey
   D) Cemil Efendi
   
6. Periveş Hanım hakkında Bihruz’a yalan söyleyen kişi kimdir?
   A) Periveş’in hizmetçisi
   B) Bihruz’un annesi
   C) Periveş’in arkadaşı
   D) Mahalle esnafı
   
7. Bihruz Bey'in konuşmaya çalıştığı yabancı dil nedir?
   A) Almanca
   B) İngilizce
   C) Fransızca
   D) İtalyanca
   
8. Bihruz Bey’in zenginliği nereden gelmektedir?
   A) Ticaretle uğraşmaktadır
   B) Miras kalmıştır
   C) Devlet memurudur
   D) Evlenmiştir
   
9. Bihruz Bey’in arabası romanda neyi simgeler?
   A) Gerçek aşkı
   B) Gösteriş ve Batı özentisini
   C) Geleneksel yaşamı
   D) Maddi zorlukları
   
10. Romanın geçtiği dönem aşağıdakilerden hangisidir?
    A) Servet-i Fünun Dönemi
    B) Cumhuriyet Dönemi
    C) Tanzimat Dönemi
    D) Fecr-i Ati Dönemi
    

1. Bihruz Bey’in karakteri hangi özelliğiyle eleştirilmektedir?
   A) Geleneksel değerlere bağlılığı
   B) Gösteriş düşkünlüğü ve yüzeysel Batılılaşması
   C) Dinî bağlılığı
   D) Çalışkanlığı ve kararlılığı
   
2. Periveş Hanım gerçekte kimdir?
   A) Zengin bir paşa kızı
   B) Fransız bir kontes
   C) Halktan biri, sıradan bir kadın
   D) Devlet görevlisinin eşi
   
3. Periveş’in öldüğünü öğrenen Bihruz Bey ne yapar?
   A) Onun mezarına gider
   B) Gerçeği araştırmaz, duygularına kapılır
   C) Polis çağırır
   D) Başka bir kadınla evlenir
   
4. Bihruz Bey’in hayal kırıklığı neyi gösterir?
   A) Geleneksel değerlerin gücünü
   B) Gerçek aşkın üstünlüğünü
   C) Gerçeklerle yüzleşemeyen bireylerin durumunu
   D) Zenginliğin değerini
   
5. Bihruz Bey'in roman sonunda kişiliğinde nasıl bir değişim olur?
   A) Akıllanır ve sade bir yaşam sürer
   B) Toplumcu bir lider olur
   C) Her şeyin farkına varır ve pişman olur
   D) Gelişim göstermez, yüzeysellik içinde kalır
   
6. Yazar bu romanla neyi eleştirir?
   A) Doğal güzelliklerin yok oluşunu
   B) Aile yapısındaki bozulmayı
   C) Batılılaşmanın yanlış anlaşılmasını
   D) Kadın haklarının gelişimini
   
7. Aşağıdakilerden hangisi romanın bir teması değildir?
   A) Toplumsal yozlaşma
   B) Gerçek aşk
   C) Gösteriş tutkusu
   D) Dini taassup
   
8. Romanın anlatım biçimi nasıldır?
   A) Olay merkezli, sade dil
   B) Betimlemelerle yüklü, ironik anlatım
   C) Şiirsel ve duyusal
   D) Bilimsel ve teknik
   
9. Yazarın Bihruz Bey’i ele alış biçimi aşağıdakilerden hangisine örnektir?
   A) Kahramanlaştırma
   B) Yüceltme
   C) Mizahi eleştiri (hiciv)
   D) Belgesel anlatım
   
10. Günümüzde “Bihruz Bey” tipine en çok benzeyen kişi aşağıdakilerden hangisidir?
    A) Geleneksel yaşam süren bir köylü
    B) Moda ve gösteriş peşinde koşan, sosyal medyada boy gösteren biri
    C) Bilimsel araştırmalar yapan bir akademisyen
    D) Sade ve içine kapanık bir memur
    

Araba Sevdası" Recaizade Mahmut Ekrem’in 1896 yılında yayımlanan ve Tanzimat Dönemi'nin sonlarında yazılmış ilk realist romanlarından biridir. Roman, özellikle Batı hayranlığına kapılmış züppe tiplerin eleştirisi açısından önemlidir. Aşağıda romanın ayrıntılı özeti yer almaktadır:

• Bihruz Bey: Romanın ana karakteri. Babasından kalan mirasla yaşayan, Batı özentisi, gösteriş meraklısı bir gençtir.
  
• Periveş Hanım: Bihruz’un âşık olduğunu sandığı kadın. Aslında onun düşündüğü gibi soylu biri değildir.
  
• Süleyman Efendi: Bihruz’un hizmetkârıdır. Onu sürekli uyarır ama ciddiye alınmaz.
  
• Periveş’in arkadaşı: Bihruz’u kandıran kadındır. Periveş’in öldüğünü söyleyerek onunla alay eder.
  

1. Bihruz Bey’in Tanıtımı
   Hikâye, Bihruz Bey’in sabah yataktan kalkışıyla başlar. Fransızca konuşmaya çalışan, giyim-kuşamına aşırı düşkün, kendini Avrupa kültürüne kaptırmış bir gençtir. Arabasıyla gezmekten büyük keyif alır, halktan uzak, kendi dünyasında yaşayan biridir.
   
2. Periveş Hanım ile Karşılaşma
   Bihruz bir gün arabasıyla gezerken Periveş Hanım adlı genç ve alımlı bir kadınla karşılaşır. Kadının da arabada olması, onun da "yüksek zümreden biri" olduğunu düşündürür. Bihruz hemen aşık olur.
   
3. Aşk Sanrısı ve Görüşmeler
   Bihruz, Periveş’e kendisini beğendirmeye çalışır, lüks harcamalar yapar, dilini bilmediği Fransızcayla konuşmaya çalışır. Bu sırada kadını daha yakından tanımaya çalışır ama aslında Periveş düşündüğü gibi biri değildir. Periveş, Bihruz’un sandığı gibi aristokrat bir kadın değil, düşük gelirli ve sahtekar bir kadındır.
   
4. Aldatılışı
   Bihruz bir süre Periveş’ten haber alamaz. Onun arkadaşıyla karşılaştığında, kadının öldüğünü duyar ve büyük bir üzüntüye kapılır. Kendini romanlardaki kahramanlar gibi hisseder, deniz kenarında dramatik sahneler yaşar.
   
5. Gerçeğin Ortaya Çıkışı
   Daha sonra Periveş’in ölmediği, hâlâ hayatta olduğu, arkadaşının ona yalan söylediği ortaya çıkar. Bu Bihruz için büyük bir yıkım olur. Safça âşık olduğu, kendince idealize ettiği kadın ve yaşantısı, büyük bir yalanın ürünüdür.
   
6. Hayal Kırıklığı ve Boşluk
   Roman sonunda Bihruz Bey’in kendini kandırdığı hayallerden uyanışı görülmez; karakter bir gelişim göstermez. Gerçeklerle yüzleşemeyen, hâlâ yüzeyde yaşayan bir birey olarak kalır.
   

• Yüzeysel Batılılaşma: Roman, Batı’nın sadece kıyafet, dil ve yaşam tarzı gibi dış unsurlarını benimseyen züppeleri eleştirir.
  
• Toplumsal Yozlaşma: Bihruz’un sahte aşkı üzerinden toplumun gösteriş merakına ve içi boş değerlerine eleştiri yapılır.
  
• Bireysel Çöküş: Hayatını yüzeysellik üzerine kuran bir bireyin zamanla gerçeklikle yüzleşememesi anlatılır.
  

1. Aşağıdaki cümlede hangi kelime sıfattır?
"Yumuşak yastık çok rahattı."
A) yumuşak
B) yastık
C) çok
D) rahattı

1. Aşağıdaki cümlede hangi kelime sıfattır?
"Büyük köpek havladı."
A) köpek
B) büyük
C) havladı
D) bahçe

1. B büyük
   
2. C bu
   
3. B şu
   
4. B sayı
   
5. B belgisiz
   
6. D soğuk
   
7. A hangi
   
8. B dört kitap
   
9. C belgisiz
   
10. A bu
    
11. B kırmızı
    
12. C işaret
    
13. B hangi kitap
    
14. C belgisiz
    
15. C bu
    
16. C o
    
17. C soru
    
18. C bazı insanlar
    
19. B soğuk
    
20. B soru
    

1. B sayı
   
2. C bazı insanlar
   
3. B bu
   
4. B iki arkadaş
   
5. B işaret
   
6. B tatlı
   
7. B belgisiz
   
8. B kaç kişi
   
9. B yeni
   
10. B 2
    

1. B büyük masa
   
2. B o
   
3. B belgisiz
   
4. C soru
   
5. C kırık
   
6. B şu çanta
   
7. B niteleme
   
8. B soru
   
9. D ince
   
10. B belgisiz
    

1. A o
   
2. B güzel tablo
   
3. A küçük
   
4. B 2
   
5. A sayı
   
6. C belgisiz
   
7. B işaret ve niteleme
   
8. B işaret ve niteleme
   
9. B soru
   
10. C ince
    

✨ Sıfat Nedir?
Sıfatlar, isimlerin (varlıkların) önüne gelerek onları nitelik, nicelik, durum, renk, biçim, sayı, soru gibi yönlerden belirten ve tanımlayan sözcüklerdir.
Başka bir deyişle:
Sıfatlar, isimleri niteleyen ya da belirten sözcüklerdir.
Örnek:

• Yeşil elma çok tatlıydı.
  
• Üç kitap aldım.
  
• Bu ev çok büyük.
  

• Tek başlarına kullanıldıklarında anlamları tam değildir, bir isme ihtiyaç duyarlar.
  
• Her sıfat, bir isme bağlıdır.
  
• Sıfatlar cümlede isimden önce gelir.
  

• Bir ismin nasıl olduğunu, ne şekilde olduğunu anlatır.
  
• İsimlerin renk, durum, biçim, tat, koku gibi özelliklerini belirtir.
  

• Tatlı elma
  
• Sıcak çorba
  
• Sakın çocuk
  
• Kırmızı araba
  

• İsmin yerini işaret eder.
  

• Bu kalem benim.
  
• Şu çocuk çok zeki.
  
• O ev satılık.
  

• İsmin sayı yönünü belirtir.
  

• Asıl sayı sıfatı:
  (Bir, on, yüz kitap)
  
• Sıra sayı sıfatı:
  (Birinci, ikinci, üçüncü yarışmacı)
  
• Üleştirme sayı sıfatı:
  (Birer, üçer elma dağıttı.)
  
• Kesir sayı sıfatı:
  (Yarım ekmek, üçte bir dilim)
  

• İsmin miktarını ya da özelliğini tam olarak belirtmeyen sıfatlardır.
  

• Bazı insanlar çok sabırsızdır.
  
• Birçok öğrenci sınavı geçti.
  
• Biraz su iç.
  
• Her gün çalışmalısın.
  

• İsmi soru yoluyla belirtir.
  

• Hangi kitap senin?
  
• Kaç gün kaldı?
  
• Ne yemek istiyorsun?
  

Alıntı: Not: Eğer soru kelimesi doğrudan bir ismi soruyorsa, soru sıfatı olur.
(İsimsiz olursa soru zamiri olur.)

• Sıfat + İsim sıralaması vardır.
  
• İkisi birlikte bir tamlamayı oluşturur.
  (Buna sıfat tamlaması denir.)
  

• Yeşil (sıfat) + elma (isim) = Yeşil elma (Sıfat tamlaması)
  

• Sıfatlar her zaman bir isimle birlikte anlam kazanır.
  
• Soru kelimesi bir ismi soruyorsa soru sıfatı olur.
  
• Tek başına kullanılan "bu, şu, o" gibi kelimeler zamir olur, ama bir ismin önüne gelirse işaret sıfatı olur.
  (Örneğin: Bu kalem → işaret sıfatı // Bu benim → zamir)